افزایش ۴۲ درصدی تخلیه و بارگیری کانتینری در دولت سیزدهم
عملکرد بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم، افزایش قابل‌توجه در تخلیه و بارگیری شامل رشد ۷۷۲ هزار TEU و ۲۸ میلیون تن در بنادر تجاری کشور و نیز بهره‌برداری از پروژه‌های مهم دیگر از جمله احیای خلیج گرگان را شامل می‌شود.
بنادر، دروازه‌های تجاری کشورهای ساحلی هستند. رشد تجاری و اقتصادی بنادر به معنی رشد عملکرد تجاری این کشورها محسوب می‌شود. در دولت سیزدهم، توجه به ارتقای عملکرد بنادر با توسعه زیرساخت‌ها و ناوگان، در دستور کار قرار گرفت و اکنون آمار نشان می‌دهد در ۳۳ ماه فعالیت دولت سیزدهم، شاهد رشد در جابه‌جایی و تخلیه و بارگیری در بنادر هستم.
بر‌اساس این گزارش، در طول دولت سیزدهم مراودات تجاری بخصوص با همسایگان از رشد چشمگیری برخوردار بوده است که در هر یک از چهار مد حمل‌و‌نقل جاده، ریلی، هوایی و دریایی کاملاً مشهود است و آمارهای رسمی نیز بیانگر افزایش و توسعه زیرساخت‌ها و نیز میزان بهره‌برداری در هر یک از شقوق حمل‌و‌نقلی است.
بر‌اساس آمارهای رسمی از سوی دفتر آمار، عملکرد و پایش برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی، میزان تخلیه و بارگیری در بنادر تجاری کشور در دولت مردمی سیزدهم ۲۸ میلیون تن رشد داشته است که نسبت به ابتدای دولت رشد ۲۲ میلیون تنی داشته است. همچنین میزان تخلیه و بارگیری کانتینری در دولت مردمی سیزدهم نیز از افزایش ۷۷۲ هزار TEU برخوردار بوده است که بیانگر افزایش ۴۲ درصدی نسبت به ابتدای دولت است. در زمینه حمل‌و‌نقل مسافر نیز میزان جابه‌جایی مسافر با رشد ۱۴ میلیون نفری روبه‌رو بوده که نسبت به ابتدای دولت مردمی ۱۴۰ درصد افزایش داشته است.
از جمله مهم‌ترین پروژه‌های بندری و دریایی که در دولت سیزدهم تکمیل و برای استفاده و بهره‌برداری دراختیار مردم و تجار و بازرگانان قرار گرفت، می‌توان به احیای خلیج گرگان از طریق لایروبی کانال آشوراده به ارزش روز ۵۲۰ میلیارد تومان، افزایش ۳۲ میلیون تن به ظرفیت اسمی بنادر کشور از ۲۶۴ میلیون تن در ابتدای دولت به ۲۹۶ میلیون تن، افزایش ظرفیت کانتینری بنادر بازرگانی کشور به ۷۰۰ هزار TEU، طوری که ظرفیت کانتینری بنادر بازرگانی کشور در ابتدای سال ۱۴۰۰ در رقم ۸ میلیون TEU قرار داشت که اکنون به رقم ۸.۷ میلیون TEU رسیده است که افزایش ۰.۷ میلیون TEU را نشان می‌دهد.
با تلاش دولت، سرعت بارگیری و تخلیه کالاهای اساسی در بنادر از طریق تأمین ۳۴ دستگاه تجهیزات جدید تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور طی دولت سیزدهم شامل ۲۲ دستگاه مکنده، ۲ دستگاه جرثقیل ۱۴۰ تن، ۶ دستگاه جرثقیل محوطه‌ای، ۲ دستگاه ریچ استاکر و ۲ دستگاه Ship Loader افزایش یافت.
در دولت سیزدهم از بخشی از فاز سوم اسکله‌های کانتینری بندر شهید رجایی بهره‌برداری می‌شود و ظرفیت اسمی بندر فوق از ۵/۵ میلیون TEU در سال ۱۴۰۰ به ۵/۶ میلیون TEU در انتهای سال ۱۴۰۲ افزایش می‌یابد.
همچنین با بهره‌برداری از بخشی از فاز سوم اسکله‌های کانتینری بندر شهید رجایی ظرفیت اسمی بندر فوق از ۵/۵ میلیون TEU در سال ۱۴۰۰ به ۵/۶ میلیون TEU در انتهای سال ۱۴۰۲ افزایش می‌یابد. ساماندهی و جداسازی کشتی‌های کانتینرهای بزرگ و کشتی‌های کانتینری کوچک در بندر شهید رجایی با تخصیص اسکله‌های اختصاصی به شناور‌های کوچک به‌منظور کاهش زمان انتظار آنها در لنگرگاه و کاهش زمان سرویس تایم آنها در اسکله انجام گرفت.
تهیه و تدوین نرم‌های عملیاتی بنادر به تفکیک نوع کالا و اعمال آنها در قراردادهای بندری، کاهش سرویس تایم کشتی‌ها (زمان ارائه خدمات) در بنادر از ۲/۳ روز در سال ۱۴۰۰ به ۷/۲ روز در سال ۱۴۰۲، کاهش میانگین زمان انتظار شناورها از ۱۵ ساعت در سال ۱۴۰۰ به متوسط ۸ ساعت در سال ۱۴۰۲، اخذ مجوز ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی با دریافت تعهد ارزی و بدون نیاز به دریافت برگه تسویه ارزی از ستاد تنظیم بازار و استفاده از ظرفیت مجوز حمل یکسره برای خروج بدون توقف کالا از بنادر به داخل کشور از دیگر اقدامات مهمی بود که در توسط دولت مردمی سیزدهم در حوزه بنادر و دریانوردی به ثمر رسید.
افزایش تجارت با همسایگان
از دلایل مهم رشد عملکرد بنادر، رشد تجارت با کشورهای همسایه است. افزایش ارتباطات با همسایگان بخصوص در حوزه تجارت، راهبرد اصلی در دیپلماسی اقتصادی شهید رئیسی و دولت سیزدهم بود. بر‌اساس این گزارش، به عنوان نمونه‌ای از رشد مراودات با کشورهای همسایه، در دولت سیزدهم رشد صادرات به امارات ثبت شده است. در سال 1399 میزان صادرات کشورمان به امارات متحده عربی 4 میلیارد و 567 میلیون دلار بوده است، اما با اهتمام دولت سیزدهم در توسعه تجارت با همسایگان صادرات ایران به امارات در سال 1402 به میزان 6 میلیارد و 175 میلیون دلار افزایش یافته است.
سهم ایران از صادرات به امارات در سال 1399 به میزان 13.10 درصد و در سال 1402 به میزان 13.40 درصد بوده است.
بر این اساس صادرات ایران به امارات در سه سال گذشته یک میلیارد و 608 میلیون دلار افزایش یافته است.
در سال 1399 میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت‌خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر 113 میلیون و 189 هزار تن و به ارزش 34 میلیارد و 861 میلیون دلار بوده است.
همچنین میزان واردات کشور به لحاظ وزنی 33 میلیون و 730 هزار تن و به ارزش 38 میلیارد و 890 میلیون دلار بوده است.
در سال 1402 میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر 138 میلیون و 376 هزار تن و به ارزش 50 میلیارد و 120 میلیون دلار بوده است.
همچنین میزان واردات کشور در این مدت از نظر وزنی 39 میلیون و 556 هزار تن به ارزش 66 میلیارد و 883 میلیون دلار بوده است.
همچنین صادرات ایران به عراق در سال 1402 نسبت به سال 1399 به میزان یک میلیارد و 920 میلیون دلار رشد است.
در دولت سیزدهم نیز موضوع تجارت با عراق مورد توجه قرار گرفته است، به طوری در سال 1402 صادرات به عراق 9 میلیارد و 351 میلیون دلار بوده و صادرات ما به این کشور سهم 18.66 درصدی از کل صادرات را داشته است.
این در حالی است که صادرات ایران به عراق در سال 1399 به میزان 7 میلیارد و 431 میلیون دلار بوده و سهم ایران از صادرات به عراق 21.32 درصد از کل صادرات کشور را در داشته است.
بر این اساس صادرات ایران در سال 1402 نسبت به سال 1399 به میزان یک میلیارد و 920 میلیون دلار رشد داشته است.
صادرات ایران به عراق در سال 1400 با سهم 18.37 درصدی از کل صادرات کشور به میزان 8 میلیارد و 901 میلیون دلار بوده است.
در سال 1401 صادرات ایران به عراق رشد قابل ملاحظه‌ای داشته و در این سال صادرات ما به 10 میلیارد و 238 میلیون دلار رسید و سهم این صادرات از کل صادرات کشور 18.99 درصد بوده است.
در سال 1402 میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر 138 میلیون و 376 هزار تن و به ارزش 50 میلیارد و 120 میلیون دلار بوده است.