«ایران اقتصادی» راهبردهای دولت سیزدهم در بهبود امنیت غذایی را بررسی می‌کند
تأمین کامل کالاهای اساسی و جمع شدن صف‌ها
از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان سال ۱۴۰۲، میزان خرید تضمینی محصولات کشاورزی با رشد 130 درصدی از ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تن به ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن افزایش یافت
در ۳۳ ماه خدمت آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور شهید دولت سیزدهم (از شهریور ۱۴۰۰ تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۳) شاهد موفقیت‌های زیادی در بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشورمان بودیم به طوری که تولید محصولات کشاورزی با افزایش ۷ میلیون تنی به ۱۲۷ میلیون تن رسید و در زمینه واردات کالاهای اساسی نیز دولت تلاش کرد که بازار تأمین شود تا از هر گونه افزایش قیمتی جلوگیری کند.
از طرف دیگر صادرات محصولات کشاورزی و غذایی نیز با رشد ۲۲ درصدی از ۵.۲۲ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ به ۶.۳۷ میلیارد دلار در انتهای سال ۱۴۰۲ رسید، با این حال در این گزارش به برخی از مهم‌ترین موفقیت‌های دولت سیزدهم در زمینه کشاورزی و امنیت غذایی می‌پردازیم.
افزایش ۲۵۰ درصدی نرخ خرید تضمینی گندم
دولت نرخ خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم سال زراعی ۱۴۰۳ ــ ۱۴۰۲ را مبلغ ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین و تصویب کرد در حالی که نرخ این محصول برای سال زراعی گذشته ۱۵ هزار تومان بود.
این نرخ نسبت به نرخ سال ۱۴۰۰‐۱۳۹۹ یعنی سال آخر دولت دوازدهم (۵ هزار تومان) افزایش ۲۵۰ درصدی را به اثبات می‌رساند که نشان‌دهنده توجه شایسته دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی به امر تولید و ممانعت از گسترش واردات و ارزبری است.
در سال آخر دولت دوازدهم گندمکاران از تعیین غیرمنطقی نرخ خرید تضمینی این محصول به شدت گلایهمند بودند، به‌طوری که با تعیین قیمت ۵ هزار تومانی برای هر کیلوگرم گندم، شاهد آن بودیم که میزان خرید تضمینی این محصول توسط دولت با کاهش محسوسی روبه رو شد و به ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید و از سوی دیگر تولید این کالای اساسی نیز با افت ۵ میلیون تنی روبهرو شد و به ۸ میلیون تن رسید که این امر ناشی از کاهش انگیزه کشاورزان به کشت گندم و رفتن به سمت تولید محصولات عمدتاً آب‌بر کشاورزی بود.
افزایش ۱۳۰ درصدی خرید گندم
همچنین از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان سال ۱۴۰۲، میزان خرید تضمینی محصولات کشاورزی با رشد ۱۳۰ درصدی از ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تن به ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن افزایش یافت.
افزایش تولید مرغ و جوجه‌ریزی
وزارت جهاد کشاورزی توانست در سه ماه پایانی سال گذشته با جوجه‌ریزی ۱۵۰ میلیون قطعه‌ای، بازار مرغ در نوروز و ماه مبارک رمضان را تنظیم کند تا هیچ مشکلی به لحاظ تأمین مرغ خانوارها و قیمت آن صورت نگیرد.
به همین دلیل می‌توان گفت کشورمان سالانه به راحتی می‌تواند ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مرغ تولید کند تا علاوه بر تأمین کامل بازار داخل(۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن) شاهد صادرات یک میلیون تنی این محصول به همسایگان باشیم.
به عبارت دیگر می‌توان گفت زمانی که در بازار داخل شاهد مازاد تولید مرغ هستیم برای اینکه این میزان تولید روی دست مرغداران نماند باید خرید حمایتی مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام و صادرات به بازارهای هدف در دستور کار قرار گیرد تا شاهد زیان مرغداران نباشیم.
در همین خصوص ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: برآوردها حاکی از آن است که تا پایان سال حداقل ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزارتن مرغ صادر می‌شود که بر این اساس صادرات مرغ حداقل ۶۰۰ میلیون دلار ارزآوری خواهد داشت.
وی در این باره افزود: با صادرات مرغ به بازارهای هدف، تراز صنعت مرغداری به سمت مثبت شدن می‌رود که با وجود این دیگر نیازی به استفاده از درآمدهای نفتی برای واردات نهاده‌های دامی نیست.
تنوع بخشی به مبادی تجارت محصولات کشاورزی
تنوع بخشی به مصارف ارزی واردات محصولات اساسی غذایی از طریق «تغییر حداقل ۵۰ درصد از مبادی اصلی و واسطهای واردات به سمت کشورهای هدف» یکی از اهداف دولت سیزدهم در قالب طرح تأمین پایدار کالای اساسی و یکی از زیربخشهای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بود که در این زمینه به موفقیت‌های زیادی رسید و نمود آن را می‌توان در واردات غلات و نهاده‌های دامی به وضوح دید. به طوری که ایجاد تنوع در مبادی وارداتی این قبیل محصولات (در صورت نبود توان تولید) به منظور کاهش مخاطرات ناشی از عدم تأمین آن در شرایط مختلف و کاهش وابستگی به کشورهای خاص در تأمین این نیازها ضروری به نظر میرسد.
افزایش صادرات تخم‌مرغ
ایران در زمان دولت دوازدهم یکی از واردکنندگان تخم‌مرغ بود که با تلاش‌های زیادی که صورت گرفت به صادرکننده این محصول تبدیل شد. به طوری که در همین خصوص حمید کاشانی، رئیس اتحادیه سراسری تولیدکنندگان تخم‌مرغ می‌گوید: ایران تا سال ۱۴۰۰ یکی از واردکنندگان تخم‌مرغ در جهان محسوب می‌شد ولی با این حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم و برنامه‌ریزی‌های بی‌نظیری که صورت گرفت، کشورمان به صادرکننده این محصول تبدیل شد.
وی افزود: در دولت سیزدهم برای نخستین بار واگذاری تمامی وظایف تولید، برنامه‌ریزی صادرات و واردات به تشکل مرغداران صورت گرفت و به همین دلیل این امر سبب شد در سال ۱۴۰۱ حدود ۵۴ هزار تن تخم‌مرغ و در سال گذشته نیز ۱۳۷ هزار تن از این محصول صادر شود و حتی کشورمان نسبت به ترکیه که رقیب همیشگی ما در منطقه بود، وضعیت بهتری پیدا کرد.
رئیس اتحادیه سراسری تولیدکنندگان تخم‌مرغ با بیان اینکه صادرات ۱۶۰ هزار تنی تخم‌مرغ در سال‌جاری پیش‌بینی شده است، گفت: در گذشته صادرات به‌صورت سنتی تنها به افغانستان و عراق صورت می‌گرفت ولی در وضعیت فعلی قطر، امارات، عمان و ترکمنستان به این کشورها اضافه شده و حتی در مقاطعی به پاکستان که خود یکی از تولیدکنندگان تخم‌مرغ است، صادرات داشتیم.