با تکمیل راه‌آهن خرمشهر-شلمچه در سال 1390 انتظار می‌رفت دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به تکمیل حلقه مفقوده 32 کیلومتری راه‌آهن ایران-کربلا بین شلمچه تا بصره اقدام کنند، اما در کم‌کاری مسئولان قبلی عراق و نبود اهتمام در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، این شبکه ریلی ناقص ماند تا بالاخره در دولت سیزدهم، عملیات تکمیل این خط ترانزیتی آغاز شد. حمل و نقل ریلی ایمن‌ترین، پاک‌ترین، ارزان‌‌ترین و مطمئن‌ترین مدل حمل و نقلی است و در دنیا نیز این شیوه جابه‌جایی به عنوان ایمن‌ترین مدل حمل و نقلی، بیشترین تقاضا را دارد؛ فقط در بخش مصرف حامل‌‌های انرژی می‌توان گفت حمل و نقل ریلی یک‌هفتم حمل و نقل جاده‌ای مصرف سوخت دارد؛ ویژگی‌های ذاتی حمل‌ونقل ریلی که بزرگ‌ترین مزیت آن ظرفیت بالای حمل ایمن مسافر با کمترین هزینه است، ضرورت اتصال ریلی ایران به عراق را نشان می‌دهد. به گفته کارشناسان، با احداث خط‌آهن شلمچه-بصره درآمد شرکت راه‌آهن ایران افزایش قابل توجهی خواهد یافت، حجم بالای صادرات کالا از ایران به عراق سبب شده است تا موضوع زیرساخت‌های حمل و نقل بین دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار باشد، طبق تخمین‌ها حدود ۸ میلیون تن بار از مجموع ۱۲ میلیون تن صادرات ایران به عراق جذب این خط‌آهن خواهد شد، این یعنی ۸ میلیون تن بار، به‌طور متوسط حداقل ۵۰۰ کیلومتر در شبکه ریلی ایران سیر خواهد کرد که درآمد راه‌آهن از محل این میزان سیر بار، افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت. از سوی دیگر رونق سفرهای زیارتی و عتبات همچنین رشد و توسعه گردشگری از مزایای تکمیل خط‌آهن شلمچه-بصره است، کاهش قابل‌توجه مصرف سوخت نسبت به مدل جاده‌ای، از دیگر مزایای اجرای این خط‌آهن است؛ بنابر محاسبات کارشناسی سازمان بهینه‌‌سازی مصرف سوخت، به ازای حمل هر تن‌‌کیلومتر بار، صرفهجویی ۳۵ سی‌سی و در حوزه مسافری نیز به ازای هر نفرکیلومتر، ۲۰ سی‌سی صرفهجویی در مصرف سوخت گازوئیل حاصل می‌شود، بر همین اساس با فرض انتقال ۳۰ درصد از حجم بار و مسافر حمل‌شده به عراق روی ریل، می‌توان سالانه حدود ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل صرفهجویی کرد. از آنجا که هر قطار معادل ۱۵ اتوبوس و ۶۰ تریلی ظرفیت حمل دارد، با اتصال به شبکه ریلی عراق، بخش قابل‌توجهی از ترددها (معادل ۶۰۰ هزار تریلی و ۲۰۰ هزار اتوبوس مسافری که سالانه بین دو کشور تردد می‌‌کنند) قابلیت انتقال روی ریل را پیدا میکند، به علاوه در این صورت از هزینه‌های پنهان ناشی از تصادفات جاده‌ای و تلفات ناشی از آن جلوگیری به عمل خواهد آمد. از سوی دیگر با ساخت این پروژه ریلی و تکمیل مسیر شلمچه-کربلا، راه‌آهن ایران به عراق و از آنجا به بندر لاذقیه سوریه متصل خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود حجم مناسبی از بار از سوریه به ایران بیاید.
