افزایش تولید 220 هزار بشکه‌‌ای نفت با سرمایه‌گذاری روس‌ها
درروزهای گذشته مقامات ایران و روسیه با یکدیگر دیدار داشتند و در این دیدار بر روند توسعه مناسبات ایران و روسیه تأکید و برای این مهم نیز تصمیماتی اخذ شد.
حجم مبادلات تجاری روسیه با جمهوری اسلامی ایران در سه ماه نخست سال ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه سال گذشته میلادی، ۴۸درصد افزایش یافت.
براساس نتایج سه ماه نخست سال ۲۰۲۴، صادرات روسیه به ایران ۷۷ درصد و واردات این کشور از ایران ۱۳درصد افزایش یافته است.
ایران و روسیه با دارا بودن بزرگ‌ترین ذخایر گازی از فرصت‌های گسترده‌ای برای حضور در بازارهای جهانی انرژی و گاز برخوردارند. براساس آمار، ایران و روسیه درمجموع بیش از ۳۷ درصد منابع گازی جهان را در اختیار دارند. روسیه با ۳۵ تریلیون مترمکعب گاز بیش از ۱۹ درصد ذخایر گازی دنیا را در اختیار دارد. بعد از روسیه، ایران با ۳۳ تریلیون ذخایر گازی کشف‌شده و سهم ۱۷.۱ درصدی در رتبه دوم جای گرفته است. در دولت سیزدهم شرکت ملی نفت ایران تفاهمنامه‌ای با شرکت‌های روس همچون گازپروم در ۶ محور سرمایه‌گذاری در توسعه میدان‌های نفتی و گازی، سرمایه‌گذاری برای تکمیل پروژه نیمه‌تمام ایران ال‌ان‌جی، تعریف پروژه‌های جدید ال‌ان‌جی شناور (FLNG) و ال‌ان‌جی کوچک‌مقیاس (MiniLNG)، سوآپ گاز، سوآپ فرآورده نفتی، احداث خطوط فشار قوی صادراتی، انتقال فناوری و تکنولوژی مربوط به نفت و گاز امضا کرد.
ارزش این تفاهمنامه‌ها درمجموع به حدود ۴۰ میلیارد دلار می‌رسد.
این رقم سرمایه می‌تواند بخش بزرگی از نیازهای سرمایه‌ای صنعت نفت را برآورده کند، البته امضای قرارداد اجرایی برای این تفاهمنامه‌ها لازمه عملی شدن آنها و ورود سرمایه مدنظر به صنعت نفت است.
با این حال در شرایطی که تحریم‌های غرب اجازه ورود سرمایه به کشور را نمی‌دهد و با توجه به مسائلی که روسیه در شرایط ناشی از جنگ با اوکراین دچار آن شده است، انتظار می‌رود ایران بتواند از فرصت پیش‌آمده بیشترین بهره را ببرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که توافقنامه همکاری نفتی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت روسنفت روسیه و شرکت گازپروم در سال ۲۰۲۳ که شامل همکاری در زمینه توسعه میدان‌های نفتی مشترک، صادرات نفت و پالایش نفت است.
توافقنامه همکاری پتروشیمی بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و شرکت روسنفت که شامل همکاری در زمینه تولید محصولات پتروشیمی، صادرات محصولات پتروشیمی و سرمایه‌گذاری در زمینه پتروشیمی است.
اکنون، رئیس طرف ایرانی کمیسیون همکاری‌های مشترک اقتصادی تهران و مسکو اعلام کرده که در دیدار با رئیس طرف روسی این کمیسیون، همه موارد دستور کار مناسبات دو کشور درسه سال اخیر بررسی و درباره سرمایه‌گذاری روسیه در میدان‌های جدید نفتی ایران مذاکره و تصمیم‌های خوبی گرفته شد.
جواد اوجی در پایان سفر به مسکو و پس از مذاکره با الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، ایگور لویتین، دستیار رئیس‌جمهور روسیه در همکاری‌های بین‌المللی، و سرگیی تسیویلیف، وزیر انرژی این کشور، نتایج سفر خود را تشریح کرد.
وی گفت: در این سفر و در نشستی با رؤسای کنونی و بعدی طرف روسی کمیسیون مشترک و دستیار رئیس‌جمهور روسیه، همه موارد دستور کار روابط دو کشور، یک بار دیگر مرور شد.
وزیرنفت تصریح کرد: پیشرفت کارها در حوزه صنعت و نفت و گاز، نیروگاهی، نیروگاه هسته‌ای شماره دو بوشهر، بانکی، کریدور شمال و جنوب و خط ریلی رشت – آستارا بررسی شد.
اوجی افزود: در این دیدار درباره رفع چالش‌ها در پروژه‌های مشترک گفت‌وگو شد و توافق‌ها و تصمیم‌های تازه بویژه در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی اتخاذ شد.
وی ادامه داد: اکنون هفت میدان نفتی در ایران با سرمایه‌گذاری شرکت‌های مختلف روسی در حال توسعه است و ۲۲۰ هزار بشکه از تولید روزانه نفت ایران، از آن دسته از میدان‌های کشور است که روس‌ها در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
وزیر نفت بیان کرد: درباره سرمایه‌گذاری شرکت‌های روس در میدان‌های جدید نفتی در ایران نیز دراین نشست مذاکره شد.
اوجی از گفت‌وگو درباره صادرات فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی و انتقال فناوری به‌عنوان محور دیگر مذاکرات خود با مقامات روسی نام برد و گفت: متخصصان ایرانی هم‌اکنون در حال تأمین نیازمندی‌های شرکت‌های روسیه در حوزه‌های بالادست و پایین‌دست صنعت نفت هستند و درمقابل، یک‌سری نیازمندی‌های صنعت نفت و گاز ایران از طریق شرکـت‌های روسی تأمین می‌شود که همه این موارد در نشست‌هایی که با دولتمردان روسیه داشتیم مطرح و تصمیمات خوبی اتخاذ شد.
وی یادآور شد: از سویی به‌دنبال حادثه ناگواری که در کشور رخ داد و سبب شهادت رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و عزیزان دیگر شد، ابراز همدردی و پیگیری موضوعات از طریق آقای پوتین و پشتیبانی و حمایت وی در این فرایند را شاهد بودیم؛ ازاین‌رو، لازم بود که به‌طور حضوری قدردانی کنیم.
وزیر نفت همچنین با اشاره به این‌که دوره فعالیت الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه به‌عنوان رئیس طرف روسی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی با ایران، هفته آینده پایان می‌یابد، اعلام کرد: در این نشست وزیر انرژی روسیه که مسئولیت طرف روسی این کمیسیون را برعهده خواهد گرفت هم حضور داشت.
اوجی ادامه داد: در این دیدار همه حوزه‌هایی که در سه سال اخیر در قالب کمیسیون مشترک با آقای نواک در طول سه سال اخیر پیگیری کرده بودیم، مرور شد که در این زمینه از تلاش‌های آقای جلالی، سفیر ایران در مسکو هم قدردانی می‌کنم.
وی گفت: ازجمله مواردی که در دیدار با مسئولان روسی مطرح شد، این بود که مسائل راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را رهبر معظم انقلاب تعیین می‌کنند و از این رو، هر دولتی که پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران روی کار بیاید، همین روند را پیگیری خواهد کرد و توسعه مناسبات را ادامه خواهد داد.
وزیر نفت یادآور شد: در دولت شهید رئیسی، ریل‌گذاری خوبی در همه حوزه‌های روابط دوجانبه تهران – مسکو انجام شد، اتفاق‌های خوبی رقم خورد و در آینده نیز این مسیر ادامه می‌یابد.
واقعیت این است که روابط ایران و روسیه درادوار مختلف همواره دارای فراز و فرودهایی بوده اما دو کشور دارنده منابع عظیم نفت و گاز جهان گاهی در قامت رفیق در کنار هم قرار گرفتند و گاهی به رقابت با یکدیگر پرداختند اما آنچه مشخص است تهران و مسکو تصمیم گرفتند در مقطع کنونی در قامت رفیق در کنار هم به ایفای نقش در عرصه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی بپردازند.
از منظر تحلیلگران و کارشناسان روابط ایران و روسیه، مراودات اقتصادی گسترده می‌تواند سیاست‌های کلان ایران و روسیه در سطح منطقه و بین‌الملل را تضمین کند، در این میان صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی می‌تواند سطح روابط اقتصادی دو کشور را بسیار افزایش دهد.