«ایران اقتصادی» عملکرد دولت سیزدهم در بخش تجارت خارجی را بررسی می‌کند
عبور صادرات غیرنفتی از 50 میلیارد دلار
شهید ابراهیم رئیسی، برای تجارت کشور سنگ تمام گذاشت و شرایطی را فراهم کرد که روند صادرات و واردات به کشور به صورت کلی تغییر پیدا کند و همچنین موجب شد فعالان اقتصادی با وجود سخت‌ترین تحریم‌ها بتوانند در کشورهای مختلف فعالیت خود را رونق ببخشند.
از همان روزهای ابتدایی فعالیت شهید ابراهیم رئیسی در خیابان پاستور، بخش خصوصی ارج و قرب زیادی پیدا کرد و تا آخرین روزهایی که رئیس جمهور کشورمان فعالیت می‌کرد، فعالان اقتصادی جایگاه خاصی در نظام اقتصادی کشور داشتند. در این دوره مشورت و نظرخواهی از بخش خصوصی در رکن فعالیت‌ها بود و همواره رئیس شهید قوه مجریه، در زمان تصمیم‌گیری‌ها از وزرای خود می‌خواست که نظر بخش خصوصی گرفته شود تا مبادا مصوبه‌ای علیه تولید، صادرات و واردات باشد.
از این‌رو دولت سیزدهم بهترین مصوبات را در بخش تولید و تجارت کشور داشت. مصوباتی که کمک کرد صادرات کشور به بیش از 50 میلیارد دلار برسد و رکوردهای قابل توجهی در این حوزه ثبت شود.
یکی از اقدام‌های ماندگار رئیس جمهور عزیز کشورمان که در راه خدمت به شهادت رسیدند، این بود که در بیش از 1000 روز فعالیت صادقانه، فرصت به بخش خصوصی و فعالان اقتصادی دادند که در سفرهای خارجی و در مذاکرات مهم حضور داشته باشند و بتوانند نقطه نظرات خود را
مطرح کنند.
رئیس جمهور کشورمان از اولین سفر خود از نمایندگان بخش خصوصی خواست که حضور فعالانه داشته باشند و مذاکرات خود را آغاز کنند. فضایی که فراهم شد بخش خصوصی را به آینده کاری دولت سیزدهم امیدوار کرد و دیدیم که در اولین سال فعالیت دولت سیزدهم صادرات کشور رشد مضاعفی پیدا کرد. سال 1399، میزان صادرات کشور 34 میلیارد و 998 میلیون دلار بود. اما در سال اول فعالیت شهید ابراهیم رئیسی، عدد صادرات کشور به حدود 49 میلیارد دلار رسید و این یعنی اینکه دولت سیزدهم در صادرات کشور رشد حدود 40 درصد را رقم زده است.
سال 1401 نیز دولت رئیسی در صادرات خوش درخشید. در این سال میزان صادرات کشور به 53 میلیارد و 200 میلیون دلار رسید. این عدد در شرایطی محقق شده که دولت‌های گذشته حتی نتوانستند 50 میلیارد دلار صادرات را ثبت کنند. دولت روحانی نیز بیشترین ناکامی را در حوزه صادرات داشت. سال 1393 یعنی سال دوم فعالیت دولت روحانی میزان صادرات کشور 43 میلیارد و 744 میلیون دلار بود و در سال دوم فعالیت دولت گذشته یعنی 1397 (دولت دوازدهم) حجم صادرات کشور به 44 میلیارد و 310 میلیون دلار رسید. لذا دولت رئیسی در این حوزه کارنامه درخشانی دارد. دولت شهید رئیسی سال 1402 همچنان رکورد خود را حفظ کرد و میزان صادرات را با وجود فشارهای غرب و گسترش تحریم‌ها بالای 50 میلیارد دلار نگه داشت و عدد 52 میلیارد دلار برای سال گذشته ثبت شد. دولت سیزدهم؛ اتفاق مهم دیگری را برای اقتصاد کشور ثبت کرد. با توجه به فراهم شدن بسترها برای افزایش صادرات کشور و مذاکره با کشورهای مختلف با هدف توسعه روابط و همکاری‌های مشترک، تجار و بازرگانان کشورمان موفق شدند در فروردین‌ماه سال‌جاری و با وجود تعطیلات متعدد نوروز بیش از ۷ میلیارد و ۶۸۰ میلیون دلار صادرات و ۲ میلیارد و ۷۴۰ میلیون دلار واردات داشته باشند. بدین جهت در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد 48 درصدی در تجارت کشور به‌دست آمده و مهم‌تر آنکه تراز تجاری کشور با اختلاف معناداری مثبت شده است.
در بخش واردات نیز سبک و سیاق دولت سیزدهم تغییر کرد. دولت شهید ابراهیم رئیسی برخلاف دولت‌های گذشته، به سمت واردات کالاهای مصرفی نرفت و واردات مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای را در دستور کار خود قرار داد. بدین جهت در این حوزه واحدهای تولیدی و صنعتی ابراز رضایت کردند و اظهارداشتند که در دولت گذشته بشدت با کمبود مواد اولیه روبه‌رو بودند و حتی تأمین ارز به سختی انجام می‌شد اما در دولت رئیسی واردات مواد اولیه سهل شد و دیگر خبری از خواب مواد اولیه در بنادر نبود.
شاهد بودیم که در 8 سال دولت روحانی، واردات کالا به کشور، افزایش پیدا کرد و تولیدکنندگان داخلی کنار گذاشته شدند. در آن دوره، تولیدکنندگان با کمبود مواد اولیه روبه‌رو بودند و ارزهای ملی به سمت واردات کالاهای نهایی می‌رفت. کالاهایی که خیلی از تولیدکنندگان کشورمان امکان تولید و عرضه آن به بازار را داشتند.
این رویه غلط سبب شد که اکثر واحدهای صنعتی، از گردونه تولید خارج شوند و به سمت تعطیلی یا کاهش تولید بروند. فقط استناد به آمار طرح پایش واحدهای صنعتی غیرفعال کل کشور گویای آن است که از ابتدای دولت سیزدهم تا اسفند 1402 بیش از ۴ هزار و ۱۱۸ واحد تولیدی راکد در بخش صنعت به چرخه تولید بازگشته‌اند و قرار است به سرعت 3 هزار واحد دیگر به این لیست اضافه شوند.اما دولت سیزدهم در حمایت از صنایع کشور، جلوگیری از مصرف‌گرایی و ایستادن روبه‌روی سوداگران، تمام خود را گذاشت.
برگزاری ششمین نمایشگاه توانمند‌ی‌های صادراتی (ایران اکسپو ۲۰۲۴) و استقبال گسترده کشورهای مختلف از این نمایشگاه در دولت شهید ابراهیم رئیسی نشان داد که ایران در مسیر موفقیت در حال گام برداشتن است. در این نمایشگاه بیش از ۲ هزار و ۲۳۰ بازرگان، سرمایه‌گذار و تاجر خارجی از حدود 100 کشور جهان حضور داشتند و تفاهمنامه‌های مهمی امضا شد. فعالان اقتصادی که از کشورهای مختلف به ایران آمده بودند، از پیشرفت‌های پرشمار ایران، ابراز تعجب و خرسندی می‌کردند. پیش‌بینی‌ها بر این است که در ماه‌های آینده و پیرو این نمایشگاه حجم تجارت کشور سیر صعودی به خود بگیرد. مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز اعلام کرد است که حدود ۳ تا ۵ میلیارد یورو تفاهمنامه تجاری در این نمایشگاه منعقد شده و این توافق‌ها در یک فرایند یک تا دو ساله به قرارداد و ایجاد فرصت تجاری منجر می‌شود.
صادرات ایران به کشورهای همسایه، کشورهای آفریقایی، امریکای لاتین، کشورهای عضو اوراسیا و سایر کشورها روند رو به رشدی دارد و قطعاً اگر دولت شهید رئیسی به کار خود ادامه می‌داد، برای سال‌جاری اعداد چشمگیری در حوزه تجارت و بخصوص صادرات
ثبت می‌شد.