اثر هیجانات سیاسی بر بازار ارز دفع شد
محمدرضا حسینا
عضو اتاق بازرگانی ایران و ترکمنستان
این بر همگان آشکار است که مسئولان دولت سیزدهم زحمات بسیار زیادی برای آرامش بخشی به بازار ارز کشیده و با وجود محدودیت منابع توانسته‌اند در یک سال و نیم اخیر سیاست تثبیت را انصافاً تا حد توان اجرا کنند. در این مدت اخیر، نرخ ارز در بازارهای غیررسمی ثبات نسبی داشته و این باعث شده فعالان اقتصادی بتوانند تا حد بهتری برنامه‌ریزی کنند. متأسفانه در سنوات گذشته، نوسانات خیلی بالا بود و فعال اقتصادی امکان اینکه بخواهد برای تولید، تأمین مواد اولیه و فروش آن برنامه‌ریزی کند را نداشت. درحال حاضر، ثباتی را در بازارها شاهد هستیم که باعث شده بازار بتواند به صورت اعتباری جنس خود را بفروشد. امیدوارم امسال با توجه به اینکه مقام معظم رهبری، سال جهش تولید نامگذاری کرده‌اند، سیاست‌های جدید اعتباری بانک مرکزی در خصوص ابزارهای نوین تأمین مالی مثل اوراق گام، برات الکترونیکی، فکتورینگ و اوراق گواهی خاص در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد که بتواند تأمین مالی داشته باشد. وقتی امکان تأمین مالی فراهم شود، تولیدکننده محصول خود را به بازار عرضه خواهد کرد که باعث افزایش عرضه نیز می‌شود و در نهایت قیمت متعادل خواهد شد و باعث می‌شود چرخ تولید نیز بچرخد.
تثبیت بازارها به فعال اقتصادی کمک می‌کند. متأسفانه برخی از عوامل معلوم‌الحال در خارج از کشور و بعضاً داخل کشور، با خبرسازی و جنگ روانی که ایجاد می‌کنند باعث می‌شوند بازار بهم بریزد، البته بعضی از آنها در این خصوص منافعی دارند و روی موج قیمتی سوار می‌شوند که باعث می‌شود به بازار آسیب وارد شود. انصافاً در یکی دو ماه اخیر که تلاطم‌های سیاسی در کشورمان داشتیم، بانک مرکزی پای کار بود و اجازه نداد حواشی سیاسی روی اقتصاد و نرخ ارز آنچنان تأثیری بگذارد. اخیراً نرخ ارز تا حد زیادی رشد کرد اما دوباره بازار ریزشی و تثبیت شد و این نشان از تسلط بانک مرکزی بر بازار ارز است و واقعیتی که بسیار مثبت بوده است.
از زمانی که مرکز مبادله ارز و طلا ایجاد شد، تجار می‌توانند نیازهای خود را از طریق این مرکز تأمین کنند. ما توصیه‌ای که داریم این است که فعالیت این مرکز باید بیشتر شود. وقتی سامانه‌های خدمات‌رسان در این مرکز ایجاد می‌شود، تا چند سال فعال باشد که بتوانیم روی آن برنامه‌ریزی داشته باشیم. مرکز مبادله طلا و ارز تأثیر بسزایی در ایجاد تثبیت اقتصادی و تأمین ارز و نیازهای گوناگون تجار داشته است.
درباره بازار غیررسمی ارز، واقعیت این است که ما باید قبول کنیم چنین بازاری وجود دارد. بازاری در دبی، هرات و سلیمانیه داریم که روی بازار داخل ما تأثیر می‌گذارد. اگرچه برای تمام نیازهای وارداتی کشور بانک مرکزی تأمین و تخصیص ارز انجام می‌دهد اما بازار غیررسمی هم نقش خیلی کوچکی را در کلیت بازار ارز دارد. عمدتاً بازار غیررسمی برای تأمین ارز قاچاق استفاده می‌شود و امیدواریم با حمایت‌ها و پشتیبانی بانک مرکزی، به مرور ارز تک‌نرخی شود و بتوانیم یک نرخ واحد داشته باشیم و از آن‌سو نیز بتوانیم بساط نوسان‌گیری‌های ارزی که در کانال‌های تلگرامی دنبال می‌شود را نیز جمع کنیم.
تولید باید حمایت شود و برای آن تأمین مالی صورت گیرد. تولید نیاز به تخصیص ارز دارد و امسال باید این شعار را جامه عمل بپوشانیم. 10 سال است که مقام معظم رهبری برای سال‌ها شعار اقتصادی تعیین می‌کنند، ولی خوب عمل نکردیم، چه بخش خصوصی و چه بخش دولتی، امیدواریم امسال بتوانیم شعار سال را عملی کنیم و تولید واقعاً جهش پیدا کند.
اخیراً رئیس کل بانک مرکزی نشست‌هایی را با فعالان اقتصادی داشته و اینکه آقای فرزین بخش خصوصی را امین دانسته و جلسه‌ای برقرار کرده که فعالان اقتصادی کشور آمدند و این پرده بین بخش خصوصی و دولتی برداشته شد. به نظر من سایر مسئولان هم باید این برنامه را دنبال کنند.