پیام صریح اوپک‌پلاس به بازار جهانی نفت
پافشاری بر تمدید کاهش عرضه جمعی نفت اعضای اوپک‌پلاس تا پایان ۲۰۲۵؛ پس از برگزاری نشست ۱۸۸ عادی وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و سی‌وهفتمین نشست وزارتی اوپک‌پلاس.
یکصد و هشتاد و هشتمین نشست عادی وزیران نفت و انرژی اوپک و سی‌وهفتمین نشست اوپک‌پلاس در حالی برگزار شد که قیمت نفت خام در بازارهای جهانی طی ۶ ماه اخیر با اتحاد کشورهای عضو اوپک و غیراوپک موسوم به اوپک‌پلاس، تا حدود زیادی به شرایط ثبات نزدیک شده است.
اوپک و متحدانش از اواخر سال ۲۰۲۲، چند سلسله کاهش تولید را به اجرا گذاشتند تا از بازار نفت پشتیبانی کنند. تولیدکنندگان این گروه در حال حاضر، تولیدشان را مجموعاً ۵.۸۶ میلیون بشکه در روز محدود کرده‌اند که معادل حدود ۵.۷ درصد از تقاضای جهانی برای نفت است.
این کاهش شامل ۳.۶۶ میلیون بشکه در روز کاهش تولید اعضای اوپک‌پلاس است که تا پایان سال ۲۰۲۴ قرار است اجرا شود و ۲.۲ میلیون بشکه در روز هم مربوط به کاهش اضافی تولید توسط برخی از اعضای این گروه است که در پایان ژوئن، منقضی می‌شود.
وزیر نفت پس از برگزاری یکصد و هشتاد و هشتمین نشست عادی وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و سی‌و هفتمین نشست وزارتی اوپک‌پلاس، بیان کرد: پس از گفت‌وگوها و بررسی تحولات بازار نفت و گزارش کارگروه نظارتی اوپک‌پلاس، وزیران نفت و انرژی این ائتلاف تصمیم گرفتند کاهش عرضه جمعی اعضای اوپک‌پلاس تا پایان سال ۲۰۲۵ ادامه یابد.
جواد اوجی اظهار کرد: همه وزیران حاضر در نشست به‌صراحت بر لزوم حفظ ثبات بازار نفت و حمایت از تصمیم‌های جمعی اوپک‌پلاس تأکید کردند، همچنین اشاره شد که اوپک‌پلاس به‌دقت شرایط بازار جهانی نفت و توازن عرضه و تقاضا را زیر نظر دارد و این آمادگی وجود دارد تا به اقتضای شرایط بازارهای نفت به‌سرعت تصمیم‌گیری و اقدام‌های لازم از سوی اوپک‌پلاس برای ثبات بازار انجام گیرد.
وی گفت: در شرایط کنونی که تولیدکنندگان اوپک‌پلاس در نقطه‌ای مطلوب از نظر وحدت، همکاری و تفاهم میان خود هستند و تلاش ما نهادینه کردن همکاری با تولیدکنندگان غیراوپک در چهارچوب اوپک پلاس است، هرگونه تصمیمی که در نشست اوپک‌پلاس گرفته می‌شود بی‌شک مبتنی بر اجماع همه تولیدکنندگان است و همگی از آن حمایت می‌کنند.
وزیر نفت تصریح کرد: بازار نفت اکنون دوره‌ای حساس را تجربه می‌کند؛ افزایش مقدار عرضه از سوی بعضی تولیدکنندگان خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس، تردیدهای حاکم بر اقتصاد جهان و چشم‌انداز اقتصادی، اقدام‌های سفته‌بازان و پیامدهای این تحولات، پیام‌های هشداردهنده‌ای برای ثبات بازار نفت است. اوپک‌پلاس در نشست روز یکشنبه وزیران خود، توافق کرد محدودیت عرضه ۳.۶ میلیون بشکه را در روز تا پایان سال ۲۰۲۵ ادامه دهد.
اما این گروه کاهش اضافی ۲.۲ میلیون بشکه را در روز از پایان سپتامبر ۲۰۲۴ تا اکتبر ۲۰۲۵، به بازار برخواهد گرداند.
تولید نفت اوپک در ماه مه، برای سومین ماه ثابت ماند اما عراق و امارات عربی متحده همچنان بالاتر از سهمیه‌های تعیین‌شده خود، تولید کردند.
یافته‌های نظرسنجی بلومبرگ نشان داد، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه میلادی گذشته، به طور متوسط ۲۶.۹۶ میلیون بشکه در روز تولید کرد که حدود ۶۰ هزار بشکه بیشتر از آوریل بود.
بغداد و ابوظبی هنوز کاهش عرضه توافق شده با اعضای دیگر اوپک در ابتدای سال را به طور کامل اجرا نکرده‌اند.
اوپک و متحدانش در ابتدای سال میلادی جاری، برای جبران افزایش صادرات امریکا و گویان و همچنین چشم‌انداز اقتصادی متزلزل چین، کاهش تولیدشان را عمیق‌تر کردند تا از قیمت‌های نفت حمایت کنند.
هر چند که گفته می‌شود طبق قرارداد جدید اوپک‌پلاس، تولید این ائتلاف از ماه اکتبر افزایش خواهد یافت که به معنای کاهش بیشتر قیمت نفت و فاصله گرفتن آن از هدف ۱۰۰ دلار در هر بشکه است.
براساس تازه‌ترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک (آوریل)، تقاضای جهانی نفت خام برای سال ۲۰۲۴ با روزانه ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه افزایش همراه خواهد بود.
یکی از موضوعات مهم برای اوپک و شرکایش در طول توافق جدید کاهش تولید، وادار کردن اعضا به اجرای سهم تعهد‌شده خود بوده است. عراق در ماه مه، ۴.۲۴ میلیون بشکه در روز تولید کرد که اندکی بیشتر از ماه قبل بود و نتوانست به محدودیت توافق شده پایبند باشد یا کاهش اضافی برای جبران تولید بالاتر قبلی را انجام دهد. تولید این کشور تقریباً ۲۹۰ هزار بشکه بیشتر از هدف تعیین شده بود.
بغداد سال‌هاست که با سقف‌های تولید تعیین‌شده توسط اوپک‌پلاس مخالفت می‌کند، زیرا این کشور به دنبال درآمد بیشتر برای بازسازی اقتصاد خود بر اثر دهه‌ها جنگ و تحریم است. امارات عربی متحده که مشتاق است ظرفیت تولید تازه نصب شده خود را به کار گیرد، در ماه میلادی گذشته، ۳.۱۳ میلیون بشکه در روز تولید کرد که حدود ۲۱۸ هزار بشکه بالاتر از هدف خود بود. مجموع تقاضای نفت جهان برای سال ۲۰۲۴ روزانه ۱۰۴ میلیون و ۴۶۰ هزار بشکه پیش‌بینی شده، درحالی‌که این رقم در برآورد گزارش ماه مارس روزانه ۱۰۵ میلیون و ۵۷۰ هزار بشکه بوده است. اوپک در گزارش ماهانه خود همچنین پیش‌بینی کرد، تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵، روزانه یک‌میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه افزایش یابد و به مجموع ۱۰۶ میلیون و ۳۱۰ هزار بشکه در روز برسد.
وزیر نفت اعلام کرده، توافق اوپک‌پلاس و تصمیم‌های نشست وزارتی به حصول دستاوردهایی قابل‌توجه منطبق با منافع مشترک کشورهای عضو اوپک و غیراوپک منجر شده و حفظ این حرکت موفقیت‌آمیز در مسیر آینده برای ثبات بازار نفت حیاتی است.
وی گفت: بر اساس گزارش‌ها و تحلیل‌های منتشر شده در هر دو سمت عرضه و تقاضای جهانی نفت تردیدهای جدی وجود دارد که هر کدام می‌توانند پیامدهایی خاص خود را برای چشم‌انداز تحولات آینده به‌دنبال داشته باشند. در همین حال افزایش فعالیت‌های سوداگران در بازارهای کاغذی نیز بر نگرانی‌ها افزوده است؛ ازاین رو نمی‌توان به‌طور قطع درباره چشم‌انداز روندهای حاکم بر بازار جهانی نفت صحبت کرد.
وزیر نفت تصریح کرد: آنچه می‌توان به‌طور قطع اعلام کرد این است که اوپک‌پلاس به‌دقت و منظم تحولات بازار جهانی نفت و عوامل تأثیرگذار بر آن را زیر نظر دارد و همانند تجربه‌های گذشته در مواقع لزوم تصمیم‌های متناسب را برای برقراری و حفظ ثبات در بازار جهان نفت اتخاذ و اجرا خواهد کرد.
اوجی گفت: توافق اوپک‌پلاس و تصمیم‌هایش عاملی مهم در حذف نوسان‌های بازار نفت، کمک به بهبود شرایط اقتصادی جهان و تشویق سرمایه‌گذاری‌های جدید در صنعت نفت و تأمین امنیت انرژی است. باور ما این است که توافق اوپک‌پلاس و همکاری میان تولیدکنندگان بزرگ نفت تنها گزینه برای تحقق امنیت انرژی جهان در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت است.
وی ادامه داد: همانگونه که پیش‌تر هم اشاره کردیم همه ناظران و متخصصان بازار نفت به دستاوردهای سازنده توافق اوپک‌پلاس برای ثبات بازار و تحقق امنیت انرژی تأکید دارند و ایران هم از توافق‌های این ائتلاف به‌طور کامل حمایت می‌کند؛ زیرا توافق بیانیه همکاری میان تولیدکنندگان اوپک‌پلاس را به سود بازار نفت تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و اقتصاد جهانی می‌داند.
به تازگی، وزارت انرژی امریکا از افزایش 110 هزار بشکه‌ای تولید سوخت مایع ایران در سه ماهه نخست 2024 خبر داده و ایران را بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول پس از عربستان در اوپک معرفی کرد. اداره اطلاعات انرژی امریکا وابسته به وزارت انرژی این کشور در جدیدترین گزارش خود موسوم به چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی جهان از تولید 3 میلیون و 230 هزار بشکه‌ای نفت خام ایران در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی خبر داده است.
تولید نفت خام ایران در این دوره نسبت به سه ماهه قبل 50 هزار بشکه در روز افزایش داشته است. ایران در سه ماهه چهارم سال 2023 بالغ بر 3 میلیون و 180 هزار بشکه در روز نفت خام تولید کرده بود.
متوسط تولید نفت خام ایران در سال 2023 بالغ بر 2 میلیون و 870 هزار بشکه در روز بوده و انتظار می‌رود در سال 2024 متوسط تولید این محصول در ایران بالای 3 میلیون بشکه در روز باشد.
اداره اطلاعات انرژی امریکا همچنین کل تولید سوخت مایع ایران را که شامل نفت خام و میعانات می‌شود در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی 4 میلیون و 420 هزار بشکه در روز برآورد کرده است.
بدین ترتیب ایران علاوه بر نفت خام، یک میلیون و 190 هزار بشکه در روز سوخت مایع دیگر عمدتاً میعانات گازی در این دوره تولید کرده است.