رکورد افزایش تولید نفت در سه سال
یکی از مهمترین شاخصههای دولت رئیسجمهور فقید، عدم اتکای توسعه به مذاکرات و رفع تحریمهای بینالمللی بود به صورتی که دولت سیزدهم با اتکا به شرکتهای دانشبنیان داخلی و دیپلماسی فعالانه در حوزه انرژی اتفاقات بزرگی را خصوصاً در حوزه نفتوگاز رقم زد.
در دولت مردمی شهید جمهور اقدامات ارزندهای با تکیه بر توان و دانش متخصصان داخلی در حوزه ساخت و بهرهبرداری از پالایشگاهها انجام شده است و هرگز رشد و توسعه را متکی به مذاکرات برجام و رفع تحریمهای بینالمللی ندانسته و با اتکا به شرکتهای دانشبنیان داخلی و دیپلماسی فعالانه در حوزه انرژی اتفاقات بزرگی را در حوزه صادرات نفت و گاز و توسعه پالایشگاهها رقم زد.
طبق آمار موجود کشور، در پایان سال ۱۳۹۹ و آغاز ۱۴۰۰ مقدار تولید، صادرات و تعداد طرحهای اجرایی پالایشگاهی وضعیت مطلوبی نداشت، اما امروزه به همت دولت سیزدهم شاهد پیشرفت چشمگیری در این حوزه هستیم. از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تا پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۱۳۲ طرح نیمهتمام به ارزش ۲۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تکمیل و همزمان عملیات اجرایی ۵۰ طرح به ارزش ۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار آغاز شده است.
دولت سیزدهم تصمیم داشت تا در سال ۱۴۰۳، ۷۹ طرح به ارزش ۱۶ میلیارد دلار را تکمیل و عملیات اجرایی ۵۰ طرح به ارزش ۲۵ میلیارد دلار را آغاز کند اما حالا این وظیفه اتمام یافته و ادامه روند توسعه طرحهای نفتی و پالایشگاهی بر دوش دولتی است که روی کار خواهد آمد.
دولت سیزدهم در عمر ۱۰۰۰ روزه خود توانست با رشد ۶۳ درصدی تولید روزانه نفت و با بازاریابی فعالانه در بازار جهانی بهخاطر شکوفایی دولت در حوزه دیپلماسی انرژی، زمینه همکاریهای نفتی با کشورهای خارجی در بخش صادرات نفتی، فرآوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی را روز به روز افزایش داده و حجم صادرات نفت خام را ۴۰ درصد افزایش دهد و درآمد ۳۶ میلیارد دلاری از طریق فروش نفت را کسب کند.
باتوجه به تحریمها، توسعه صنعت گاز در دولت شهید جمهور متوقف نشد و ظرفیت تولید گاز کشور با رشد ۶ درصدی، روزانه ۶۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور اضافه شده است و تولید میعانات گازی نیز از ۱۹۸ میلیون بشکه در سال ۱۴۰۰ به ۲۵۹ میلیون بشکه
رسیده است.
وزارت نفت در طی عقد قرارداد با شرکتهای توانمند ایرانی برای اجرای طرحهای کلان نگهداشت و افزایش تولید گاز همچون تکمیل و بهرهبرداری میدانهای گازی توس، دی و آغار با حجم سرمایهگذاری ۱۵۶ میلیون دلار، اجرای طرح تقویت فشار میادین گازی هما، وراوی و تابناک با حجم سرمایهگذاری ۳۱۱ میلیون دلار و اجرای افزایش ضربتی تولید گاز ۱۳ میدان نفتی مناطق مرکزی کشور با حجم سرمایهگذاری ۳.۶ میلیارد دلار، در مجموع توانست افزایش تولید بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعبی گاز را محقق سازد.
نکتهای که قابلتوجه است اینکه در این دولت روابط خارجی گازی ایران نیز فعالیت ویژهای داشت و مذاکرات خوبی در زمینه عقد قرارداد صورت گرفته است؛ تمدید قرارداد صادرات گاز به عراق به مدت ۵ سال و همچنین مذاکرات با ترکیه، ارمنستان و پاکستان جهت تمدید و احیای قرارداد از این دست اقدامات بوده است که باید مورد توجه دولت آتی قرار گیرد و مسیر توسعه در پیش گرفته را ادامه دهد.
ناگفته نماند که با اجرا و تکمیل طرحهای کلان صنعت نفت در دولت سیزدهم، ۱۷۰ هزار بشکه در روز ظرفیت جدید تولید روزانه نفت ایجاد شد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تکمیل طرحهای نیمهتمام و اجرای طرحهای کلان صنعت نفت در دستور کار قرار گرفت و حاصل آن بهرهبرداری از فاز نخست میادین سپهر و جفیر، تکمیل و بهرهبرداری از ۶۰ حلقه چاه میدان مشترک آزادگان جنوبی، تکمیل و بهرهبرداری از ۸ طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت، بهرهبرداری از طرح افزایش تولید نفت خام از میادین چشمهخوش، دالپری و پایدار شرق و بهرهبرداری از تولید زودهنگام میدان سهراب بوده است.
تولید روزانه نفت از ۲ میلیون و ۱۰۷ هزار بشکه در ابتدای دولت، در ابتدای خردادماه امسال به حدود ۳.۵ میلیون بشکه در روز رسید که از این مقدار افزایش، ۱۷۰ هزار بشکه در روز مربوط به ظرفیتهای جدید ایجاد شده در میادین نفتی بود.
بهخاطر اهمیت حفظ محیطزیست و درآمدزایی برای کشور، چند سالی است که جمعآوری گازهای همراه در دستور کار دولتهای مختلف قرار گرفته بود، اما عملاً تا آغاز دولت سیزدهم اقدامی جدی در این زمینه صورت نگرفت.
دولت سیزدهم در جمعآوری گازهای همراه اهتمام جدی به خرج داده است بهگونهای که با حجم سرمایهگذاری بیش از ۵ میلیارد دلار این طرح را به سرعت به مرحله اجرایی رساند. به نقل از آمارهای وزارت نفت، حجم سوزاندن همراه گاز نفت ایران در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۸ میلیارد و ۴۳۰ میلیون متر مکعب بوده که طبق برآورها معادل ۲۲ درصد مقدار ناترازی گاز در زمستان این سال بود. با اقدامات انجام شده توسط دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۲ حجم جمعآوری گازهای همراه روزانه به ۱۵ تا ۱۸ میلیون مترمکعب رسیده است.
جمعآوری گازهای همراه که هم در جهت حفظ محیطزیست و هم بهمنظور رفع نیاز گاز کشور و جلوگیری از زیان اقتصادی برای کشور حیاتی است از اولویتهای دولت سیزدهم بود؛ البته به این نکته نیز باید توجه داشت که باتوجه به برنامهریزیهای انجام شده در راستای افزایش تولید نفتوگاز، طبیعتاً گازهای همراه جدید تولید میشود که در اینخصوص باید دولت آینده برنامهریزیهایی انجام داده و امیدواریم بیشتر گازهای همراه در سطح میدانهای نفتی و گازی ایران جمعآوری شود.
پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی، با حجم سرمایهگذاری بالغ بر ۲.۵ میلیارد دلار مهمترین پروژه دولت سیزدهم بود که پس از یک دهه به بهرهبرداری رسید. با احداث و راهاندازی آن حدود ۵۶ میلیون مترمکعب به ظرفیت پالایشی گاز کشور اضافه شده است.
در بخش مهندسی، ساخت و راهاندازی این پالایشگاه، شرکتهای ایرانی سهم ۱۰۰ درصدی را به نمایش گذاشتند و در مراحل ساخت آن حتی یک شرکت خارجی وجود نداشته و همچنین در حوزه تأمین کالا نیز سهم شرکتهای ایرانی ۷۰ درصد بود؛ این موارد در حالی است که سهم شرکتهای ایرانی در سالهای ابتدایی توسعه میدانهای مشترک پارس جنوبی کمتر از ۳۰ درصد بود.
از سکوهای فاز ۱۴ پارس جنوبی به صورت تجمعی بالغ بر ۸۲ میلیارد متر مکعب گاز غنی برداشت شده است که تاکنون ۱۲ میلیارد مترمکعب از گازشیرین به خطوط سراسری کشور تحویل شده است.