مالیات در خدمت امور عام‌المنفعه
درآمدهای مالیاتی در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود
واقعیت این است که پول به جان بیشتر ما آدم‌ها بسته است. فقط در صورتی می‌توانیم کمی از آن دل بکنیم که در ازای پولی که می‌دهیم کالا یا خدمتی دریافت کنیم. اگر بدانیم در مقابل مالیاتی که پرداخت می‌کنیم چه خدماتی به ما ارائه می‌شود، شاید قدری از گلایه و شکایتمان از انجام این وظیفه همگانی و ملی تعدیل شود. باید دانست دولت‌ها به منظور ارائه خدمات به شهروندان و تأمین رفاه آنها، نیازمند منابع مالی و اعتبارات لازم هستند. بخشی از این اعتبارات به‌ویژه در شرایط افول منابع طبیعی از جمله نفت از طریق کسب درآمدهای عمومی مانند وصول مالیات تأمین می‌شود. در صورتی که دولت‌ها از منابع مالی کافی برخوردار نباشند، در انجام و اجرای پروژه‌های مهم و زیرساختی در کشور از جمله طرح‌های عمرانی و برنامه‌های مربوط به نظام سلامت و درمان که مستقیماً با رفاه و معیشت مردم در ارتباط‌اند دچار اختلال و عدم توانایی خواهند شد.
مالیات بر ارزش افزوده چیست و کجا به مصرف می‌رسد؟
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع پایه‌های مالیاتی است که بر فروش کالا و خدمات تعلق می‌گیرد و درآمد حاصل از آن صرف انجام امور توسعه‌ای، خدماتی و زیربنایی در حوزه‌های مختلف همچون حوزه خدمات شهری و روستایی، نظام درمان و سلامت و ورزش همگانی می‌شود. براساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، به میزان یک نهم از مالیات‌ها و عوارض وصولی، تحت عنوان مالیات سلامت به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی واریز می‌شود و باقی‌مانده آن به نسبت مساوی به درآمد عمومی کشور و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها اختصاص می‌یابد.
نظام سلامت و درمان حوزه‌ای است که یک درصد از 9 درصد درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده به آن اختصاص دارد که اختصاص این یک درصد منجر به ارائه خدمات در حوزه سلامت، بهداشت و درمان از قبیل احداث، تجهیز و بازسازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شده و بدین ترتیب زمینه‌ساز کاهش بسیاری از هزینه‌های درمانی برای شهروندان شده است.
همچنین 27 صدم درصد از کل 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده به توسعه ورزش همگانی و جوانان اختصاص دارد و صرف انجام طرح‌هایی همچون توسعه و بازسازی مدارس، ورزش روستایی و عشایری، ورزش بانوان و ایجاد، تکمیل و بازسازی زیرساخت‌های ورزشی به ویژه در حوزه معلولان و جانبازان می‌شود.
شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نیز از جمله نهادهای اصلی متولی توسعه شهرها و روستاها هستند و نظام مالیاتی با بهره‌گیری از درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده و اختصاص آن به نهادهای فوق توانسته حمایت و پشتیبانی مؤثری از انجام پروژه‌های عمرانی شهری و روستایی و ارائه خدمات در حوزه‌های مختلف به آنها نماید. اختصاص بخشی از درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده به مناطق روستایی به ویژه مناطق محروم و کم برخوردار نیز زمینه ایجاد تحول و تغییرات اثربخش و سودمندی را در مناطق روستایی کمتر توسعه‌یافته فراهم آورده است. درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده در شهرها و روستاها صرف انجام اموری چون راهسازی، احداث، تعمیر و بازسازی جاده‌ها و معابر، احداث پل‌ها و زیرگذرها، نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، احداث فضای سبز و ایجاد اماکن تفریحی ازجمله پارک‌ها و حفظ و نگهداری آنها و تأمین آب، برق و گاز در روستاها می‌شود.
انجام پروژه‌ها و طرح‌هایی چون احداث مجموعه ورزشی، ارمغان مالیات در شهرستان اشکذر از توابع استان یزد در زمینی به متراژ ۴ هزار مترمربع، اجرای 796 طرح روستایی از قبیل بهسازی قنات و آبرسانی، زیباسازی، تجهیز و بهسازی معابر، احداث بوستان و خرید تجهیزات بازی کودکان، احداث سالن ورزشی، پل، میعادگاه، مهمانسرا، گلزار شهدا، جمع‌آوری و ساماندهی زباله در مناطق شهری و روستایی خراسان جنوبی، بهرهبرداری از 2 دستگاه گریدر برای حوزه عشایری استان خراسان جنوبی، احداث بلوار شهدای مالیات پرند و ایجاد مسیر دسترسی میدان آزادی به جاده قدیم پرند - ساوه، اجرای کلان پروژه کمربندی شرق به طول 5/12 کیلومتر و با اعتباری بالغ بر 8 هزار میلیارد ریال با امکاناتی نظیر 400 مترمربع فضای سبز و جاده سلامت در قزوین و احداث هشت بوستان، ارمغان مالیات در شهرستان‌های مختلف استان هرمزگان همچون بستک، حاجی‌آباد و قلعه قاضی است که اینها تنها نمونه‌های محدودی از اجرای پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای در مناطق مختلف کشور از محل درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده هستند.
آمار اختصاص درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده به حوزه‌های مختلف
براساس جدیدترین آمار سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1401 ،حدود 90 هزار میلیارد تومان و در سال 1402 بیش از 126 هزار میلیارد تومان به حساب شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، فرمانداری‌ها و ادارات کل امور عشایر واریز شده است. بدین ترتیب مجموع مبلغ پرداختی به نهادهای فوق در سال‌های 1401 و 1402 بیش از 216 هزار میلیارد تومان و مجموع مالیات اختصاص یافته به این نهادها از ابتدای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده تا پایان سال 1402 بالغ بر 374 هزار میلیارد تومان است.
همچنین در سال 1401 حدود 29 هزار میلیارد تومان و در سال 1402 بیش از 39 هزار میلیارد تومان به حساب بخش سلامت و درمان واریز شده است. مالیات تخصیص یافته به بخش سلامت از ابتدای اجرای بند قانونی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده تا پایان سال 1402 نیز بیش از 127 هزار میلیارد تومان بوده است.
در بخش توسعه ورزش‌های همگانی نیز در سال 1401 بیش از 7 هزار میلیارد تومان و در سال 1402 بیش از 10 هزار میلیارد تومان به حساب این بخش واریز شده است. مالیات تخصیص یافته به بخش ورزش همگانی از ابتدای اجرای بند قانونی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده تا پایان سال 1402 نیز بیش از 28 هزار میلیارد تومان است.