وام‌های بانکی عادلانه‌تر شد
افزایش 5 درصدی سهم خانوارها از تسهیلات بانکی
سهم تسهیلات پرداختی به خانوارها از ۱۳.۳ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۱۵.۷ درصد در سال 1401 و 18.3 درصد در سال 1402 افزایش یافت و آمارهای تسهیلات پرداختی در سال فروردین ماه ۱۴۰۳ حاکی از ادامه این روند است. اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری در سال‌های ۱۴۰۰ لغایت ۱۴۰۳ در مجموع مبلغ 3.833.886 میلیارد ریال بود که تسهیلات ازدواج توسط شبکه بانکی به 2.659.709 نفر از متقاضیان پرداخت شده است. در مقایسه با دوره سه ساله پایانی دولت قبل (۱۳۹۷-۱۳۹۹) مبلغ 850.814 میلیارد ریال توسط شبکه بانکی به 2.660.423 نفر از متقاضیان پرداخت شده بود که معادل 349.67 درصد رشد در مبلغ تسهیلات پرداختی یادشده داشته است. در سال 1402 مبلغ 1577 هزار میلیارد ریال تسهیلات ازدواج از سوی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به متقاضیان پرداخت گردیده که نشانگر تحقق 107 درصدی نسبت به مقدار مصوب است. در سال 1403 نیز تا تاریخ 6 خرداد 1403 تعداد 51.8 هزار فقره به مبلغ 170.0 هزار میلیارد ریال تسهیلات ازدواج از سوی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به متقاضیان پرداخت شد. در سال 1402 نیز تعداد 740 هزار فقره تسهیلات فرزندآوری به مبلغ 460 هزار میلیارد ریال پرداخت شد. این در حالی است که 85.2 هزار فقره به مبلغ 46.8 هزار میلیارد ریال تسهیلات فرزندآوری از ابتدای سال 1403 تا تاریخ 06/03/1403 پرداخت شده است. در زمینه پرداخت تسهیلات فرزندآوری نیز در دوره سه ساله دولت سیزدهم (1400-1403) مبلغ 852.733 میلیارد ریال تسهیلات از سوی شبکه بانکی به متقاضیان پرداخت شده که در مقایسه با دوره سه ساله پایانی دولت دوازدهم (۱۳۹۷-۱۳۹۹) باید گفت با توجه به ابلاغ قانونی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در آذر ماه سال 1400 و اجرایی کردن پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری، پرداخت این تسهیلات از اردیبهشت ماه سال 1401 آغاز شده است، بنابراین با نسبت متوسط عملکرد دولت قبل قابل مقایسه نیست.
اعطای تسهیلات بخش مسکن
در زمینه پرداخت تسهیلات پرداختی بخش مسکن و ساختمان، مجموع تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در بخش مسکن و ساختمان (از جمله موضوع تسهیلات قانون جهش تولید مسکن، تسهیلات کمک ودیعه مسکن و غیره) در 3 سال اخیر مبلغ 6.997.713 میلیارد ریال است (بر اساس آمار مأخوذه از اداره اطلاعات بانکی)، این میزان تسهیلات پرداختی در مقایسه با متوسط عملکرد سه ساله پایانی دولت قبل بیانگر رشدی ۱۵۳ درصدی است. مجموع تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در بخش مسکن و ساختمان در 3 سال پایانی دولت دوازدهم (ابتدای سال 1397 تا پایان سال 1399) مبلغ 2.772.977 میلیارد ریال بوده که در دوره سه ساله دولت سیزدهم تقریباً با 153 درصد رشد به مبلغ 6.997.713 میلیارد ریال رسیده است.
تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال
این تسهیلات شامل تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال بابت معرفی‌شدگان از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران، بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، بسیج، توسعه فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، بنیاد مستضعفان، اشتغال زندانیان معسر و هیأت امنای حساب‌های استانی پیشرفت و عدالت است که در این راستا طی سال‌های ۱۴۰۰ لغایت ۱۴۰۳ مبلغ 469.897 میلیارد ریال تسهیلات از سوی شبکه بانکی بابت توسعه اشتغال به متقاضیان پرداخت شده است.
تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال مددجویان کمیته امداد و بهزیستی
شبکه بانکی طی دوره ساله دولت سیزدهم (1403-1400) مبلغ 629.843 میلیارد ریال تسهیلات از سوی شبکه بانکی به مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی پرداخت کرده که این رقم در مقایسه با دوره سه ساله پایانی دولت دوازدهم (1399-1397) ۷۴۳ درصد رشد نشان می‌دهند، همچنین در سه ساله پایانی دولت دوازدهم مبلغ 74.731 میلیارد ریال تسهیلات یادشده توسط شبکه بانکی کشور به متقاضیان پرداخت شد.
تسهیلات قرض‌الحسنه امور دیه
شبکه بانکی در دوره سه ساله (1403-1400) مبلغ 6.271 میلیارد ریال تسهیلات با معرفی ستاد مردمی امور دیه پرداخت کرد که در دوره سه ساله پایانی دولت دولت دوازدهم (1399-1397) مبلغ 1.028 میلیارد ریال تسهیلات یادشده توسط شبکه بانکی کشور به متقاضیان پرداخت شده که حاکی از رشد 510 درصدی در دوره سه ساله دولت سیزدهم است.
تسهیلات شرکت‌های دانش‌بنیان
در سال 1401، تعداد 18046 فقره تسهیلات به مبلغ 1774.1 هزار میلیارد ریال به 2113 شرکت دانش‌بنیان پرداخت شد. در سال 1402 نیز تعداد 23912 فقره تسهیلات به مبلغ 2699.4 هزار میلیارد ریال به 2936 شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت شده است.
همچنین مطابق آخرین آمار موجود، طی فروردین ماه سال 1403 در حدود 688 فقره تسهیلات به ارزش 103.9 هزار میلیارد ریال به 396 شرکت دانش‌بنیان پرداخت شده که رشدی معادل 46.1 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل داشته است.
تسهیلات خرید تضمینی گندم
در 3 سال اخیر تاکنون در زمینه خرید تضمینی گندم و محصولات اساسی کشاورزی، تأمین کود مورد نیاز بخش کشاورزی و واردات گندم و تأمین ذخایر راهبردی کالاهای اساسی، مبلغ 1.209.000 میلیارد ریال تسهیلات از سوی شبکه بانکی کشور به شرکت‌های مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران، پشتیبانی امور دام کشور و خدمات حمایتی کشاورزی و سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران پرداخت شد. در سه سال پایانی دولت دوازدهم، در مجموع مبلغ 298.000 میلیارد ریال تسهیلات بابت موضوع مذکور پرداخت شد که در دولت سیزدهم با افزایش تقریباً 4 برابری، مبلغ تسهیلات اعطایی به 1.209.000 میلیارد ریال رسیده است. در سال 1401 مبلغ 300 هزار میلیارد ریال بابت خرید تضمینی گندم ابلاغ گردید که 292 هزار میلیارد ریال آن تا پایان سال 1401 پرداخت شد. لازم به توضیح است که در سال 1402 مبلغ 300 هزار میلیارد ریال بابت خرید تضمینی گندم ابلاغ شد که 350 هزار میلیارد ریال تا پایان سال 1402 پرداخت شده است.
پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دارویی
در این بخش می‌توان به تخصیص مبلغ 150 هزار میلیارد ریال تسهیلات سرمایه در گردش از طریق بانک‌های عامل برای شرکت‌های دارویی (مورد تأیید وزارت بهداشت) به منظور واردات دارو، مواد اولیه و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۱ اشاره کرد که بر اساس آمار ارسالی از سوی بانک‌های عامل در سال 1401، مبلغ 445 هزار میلیارد ریال تسهیلات به شرکت‌های دارویی پرداخت شده که عملکرد بانک‌ها حدود سه برابر مبلغ تخصیص یافته است.
در سال 1402 نیز مبلغ 300 هزار میلیارد ریال به شرکت‌های دارویی معرفی شده از سوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اختصاص یافت که بر اساس آخرین آمار ارسالی از سوی بانک‌های عامل تا پایان سال 1402 مبلغ 763 هزار میلیارد ریال تسهیلات به شرکت‌های دارویی پرداخت شده که این رقم نیز بیش از 2.5 برابر مبلغ تخصیص یافته است.
در سال‌های 1401 و 1402 در مجموع مبلغ 1209 هزار میلیارد ریال تسهیلات به شرکت‌های دارویی پرداخت شده که در مقایسه با دوره سه ساله پایانی دولت قبل با رشد 4 برابری همراه بوده است. در 3 سال اخیر در پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط تعداد 321002 فقره تسهیلات جمعاً به مبلغ 13510349 میلیارد ریال به متقاضیان پرداخت شده است.
تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال
در سال‌های 1403-1400 مبلغ 62.705 میلیارد ریال تسهیلات توسط شبکه بانکی جهت اجرای قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی به متقاضیان پرداخت شده است. این در حالی است که در سال‌های ۹۷ تا ۱۳۹۹ یعنی در 3 سال پایانی دولت دوازدهم (۱۳۹۷-۱۳۹۹) مبلغ 5.404 میلیارد ریال تسهیلات یادشده توسط شبکه بانکی کشور به متقاضیان پرداخت شده که حاکی از 1060 درصد رشد در پرداخت تسهیلات مذکور است.
عملکرد تسهیلات پرداختی در سال ۱۴۰۳
در فروردین سال 1403 نیز به میزان 2407 هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده که رشدی معادل 24.9 درصد نسبت به دوره مشابه سال گذشته داشته است. میزان 68.2 درصد از این تسهیلات پرداختی به منظور تأمین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی بوده است.