شهید ابراهیم رئیسی، تجارت خارجی کشور را متحول کرد
عرفان شاکری
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات
یکی از اتفاقات خیلی خوبی که در دوران شهید ابراهیم رئیسی رخ داد، تعامل با همسایگان بود. بر این اساس استراتژی دولت مبنی بر احیا و افزایش همکاری با کشورهای همسایه و منطقه بر روند تجارت کشور اثر مثبت گذاشت. بعد از حداقل ۱۰ سال، مسیر خیلی خوبی ایجاد شد تا فعالان اقتصادی با کمترین دغدغه بتوانند سطح همکاری‌های خود را افزایش دهند. لذا اگر عمر فعالیت کابینه شهید رئیسی ادامه پیدا می‌کرد، اتفاق‌های بسیار خوبی شکل می‌گرفت و مردم شاهد تحولات تجاری کشور می‌بودند و در راستای آن، تمام بخش‌ها می‌توانستند از نوع نگاهی که شهید جمهور دارد، بهره‌مند شوند. در شرایطی که اعضای اتاق بازرگانی، آینده روشنی را ترسیم کرده بودند و اطمینان داشتند که فعالیت‌های برون مرزی آنها و به خصوص صادرات کالاهای غیرنفتی مورد حمایت ویژه است، رئیس جمهور کشورمان در یک سانحه و حین خدمت به شهادت رسیدند.
بهبود روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای همسایه در قیاس با سال‌های گذشته و دولت‌های قبل مشهود است. یکی از کشورهایی که شاهد توسعه روابط تجاری با آن هستیم، امارات است. به عنوان مثال در دولت شهید رئیسی، بعد از حدود ۱۰ سال نشست کمیسیون مشترک همکاری بین دو کشور ایران و امارات برگزار شد و در آن سندهای متعددی به امضا رسید و در نهایت توافق تجاری هم صورت گرفت. روند همکاری‌های تجاری ما با کشور امارات هر ساله رو به رشد بوده است. سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ در این حوزه رشد ۱۳.۵ درصدی حاصل شده و سال گذشته حجم تجارت بین دو کشور ۲۷.۴ میلیارد دلار بوده است. از این‌رو ضرورت دارد اتفاق‌های مثبتی که در دولت شهید رئیسی آغاز شد، از سوی سایر دولتمردان پیگیری شود تا به صورت کامل وعده‌ها و مذاکرات صورت‌گرفته به سرانجام برسد و نتایج آن را فعالان اقتصادی و مردم ببینند.
یکی از موضوعاتی که در دولت شهید ابراهیم رئیسی دنبال شد، فعال‌سازی رایزنان بازرگانی و ایجاد مراکز تجاری در کشورهای هدف صادراتی بود. با این اوصاف برای بهره‌مندی از حوزه دیپلماتیک و مراکز تجاری، باید به الگوهای جهانی توجه شود. قاعدتاً یک نفر یا یک مرکز، نمی‌تواند به نیاز فعالان اقتصادی کشورمان و کشورهای هدف پاسخ بدهد، به خصوص کشورهایی که حجم مبادلات ما با آنها زیاد است. باید نحوه خدمات‌دهی و رایزنان بازرگانی که انتخاب می‌شوند از بدنه بخش خصوصی باشد و این‌گونه است که اتفاقات مثبت رقم می‌خورد. همچنین با توجه به شرایط کشور معتقدم که نیاز ما برای فعالیت رایزنان بازرگانی و مراکز تجاری باید در کشورهایی باشد که حجم تجارتمان با آنها خیلی پایین باشد. رایزنان بازرگانی در کشورهایی که تجارت ما با آنها پایین است، بسیار اثرگذار هستند و می‌توانند نقش‌آفرین باشند. در این میان برخی از کشورها برای آنکه حجم تجارتشان افزایش پیدا کند، تعداد زیادی رایزن بازرگانی به کشورهای مقصد صادراتی خود اعزام می‌کنند و قطعاً چنین امری می‌تواند اثرگذار باشد؛بعضاً دیده‌ایم برخی از کشورها چون چین و آلمان ۳۰ رایزن بازرگانی در یک کشور مستقر کردند. در این خصوص مدل‌های متفاوتی وجود دارد که می‌توان با دقت آنها را بررسی کرد.
از دیگر موضوعاتی که در دولت شهید ابراهیم رئیسی مورد توجه قرار گرفت، افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد کشور بود. بر این اساس سعی شد که جایگاه بخش خصوصی احیا شود تا فعالان اقتصادی، با شرایط بهتری بتوانند در مسیر تجارت و همکاری‌های مشترک با سایر کشورها قرار گیرند.
مبحث بعدی که ضرورت دارد به آن اشاره شود، شفافیت فعالیت‌ها در اتاق بازرگانی است؛ تمام اعضای اتاق بازرگانی بر این امر اذعان دارند که شفافیت یکی از ارکان مهم فعالیت‌های اقتصادی است. دولت سیزدهم تلاش کرد که این شفافیت که خواسته بخش خصوصی است، تا حدودی محقق شود. شفافیت در امور کمک می‌کند که تمام شرکت‌های بخش خصوصی با شرایط مناسب و یکسان، موضوعات مرتبط با خود را دنبال کنند و در این میان هیچ مجموعه‌ای برتری ندارد.
با توجه به توضیحات ارائه شده ضمن اینکه تأکید دارم در حوزه تجارت خارجی، اتفاق‌های خوبی در دولت سیزدهم افتاد، معتقدم که در دولت پیش رو بایستی، گسترش تعاملات با کشورهای همسایه مدنظر قرار گیرد و همچنین خیلی از امور به بخش خصوصی سپرده شود. ما ۴۰ اتاق بازرگانی مشترک داریم که هر کدام آنها می‌توانند در توسعه تجارت نقش آفرین شوند، در چنین شرایطی روابط خوبی بین فعالان اقتصادی برقرار خواهد شد. در این میان تأکید دارم که به نظرات بخش خصوصی اهمیت داده شود. قطعاً با چنین رویکردی سرمایه‌گذاران خارجی جذب خواهند شد و اقتصاد کشور در مسیر رشد قرار می‌گیرد.